Tề Bạch Thạch- danh họa Trung Hoa cận đại

Lê Anh Minh Ngày 23 tháng 11 năm 1863 (tức năm Đồng Trị thứ hai, đời Thanh) tại ngôi làng Tinh Đẩu, huyện Tương Đàm, tỉnh Hồ Nam Trung Quốc, một bé trai đã chào đời trong một gia đình nông dân nghèo. Gia đình này bấy giờ đã có bốn người, gia chủ là ông … Tiếp tục đọc →

Con người trong cái nhìn của Nho giáo

Lê Anh Minh Con người hôm nay và con người hôm qua – con người của ngàn xưa – dường như không khác nhau là mấy. Cởi bỏ lớp vỏ bọc văn minh vật chất, con người ấy, dẫu hình hài có thanh tú mỹ lệ hơn con người ban sơ, nhưng nỗi khắc khoải vẫn … Tiếp tục đọc →

Khổng Tử và cuộc mưu cầu hạnh phúc nhân sinh

Herrlee G. Creel Lê Anh Minh dịch Khổng Tử là một trong vài nhân vật đã ảnh hưởng sâu xa đến lịch sử nhân loại bằng bản lĩnh nhân cách, tài năng trí tuệ, và những thành tựu cá nhân. Chúng ta không thể nào giải thích cặn kẽ được sự xuất hiện của các … Tiếp tục đọc →

Bảng tra niên đại các triều vua Việt Nam

BẢNG TRA NIÊN ĐẠI CÁC TRIỀU VUA VIÊT NAM (Xếp theo thứ tự Tây lịch, chú ý triều Lê và Mạc có đan xen ) Niên hiệu Chữ Hán Tây lịch Tên vua Đại Đức (Thiên Đức) 大德 544-548 Lý Nam Đế Thiên Đức (Đại Đức) 天德 544-548 Lý Nam Đế Thái Bình 太平 970-980 … Tiếp tục đọc →

Vài nét về sự du nhập chữ Hán và việc sử dụng chữ Hán ở Nhật Bản

Nguyễn Thị Oanh Viện nghiên cứu Hán Nôm Chữ Hán một sản phẩm văn hóa độc đáo của Trung Hoa, sau khi ra đời đã không còn là riêng của dân tộc Trung Hoa, nó vượt qua hàng rào ngôn ngữ và biên giới, tiến sang các nước lân bang, gây ảnh hưởng sâu sắc … Tiếp tục đọc →

Lý triều tân biên: Anh Tông Hoàng Đế

Đặng Thanh Bình Toàn thư chép: “Ất Mùi [1175] Mùa xân tháng giêng, sách lập Long Trát làm Hoàng thái tử, ở đông cung. Phong Tô Hiến Thành làm Nhập nội kiểm hiệu thái phó bình chương quân quốc trọng sự, tước vương, giúp đỡ đông cung (…) Mùa hạ tháng 4, vua không khỏe, … Tiếp tục đọc →

Người Việt Nam đầu tiên khám phá Thất Châu Dương không phải là Hoàng Sa (Trung Quốc gọi là Tây Sa)

Nguyễn Văn Nghệ   Trên trang web Tạp chí Thời đại có bài viết “Phản biện lập luận của nhà nghiên cứu Hàn Chấn Hoa về lãnh vực sử địa cổ có liên quan đến Biển Đông được đề cập trong tác phẩm Ngã quốc Nam Hải chư đảo sử liệu hối biên”(1)của tác giả … Tiếp tục đọc →

Vũ Trọng Phụng và sự tha hoá của con người trong môi trường bạc tiền, tham nhũng

Thụy Khuê Vũ Trọng Phụng là một trong những khuôn mặt độc đáo nhất của văn học tiền chiến. Văn chương Vũ Trọng Phụng đối lập với văn chương Tự Lực văn đoàn và cũng khác hẳn lối hiện thực phê phán của những người cùng thời như Ngô Tất Tố, Nguyễn Công Hoan, Nguyên … Tiếp tục đọc →

Trang sử theo thực đơn: Khmer Đỏ và mạch sống Trung Quốc

Ngô Thế Vinh Lời Dẫn: “History à la carte”, là một thuật ngữ rất mới của Chương Lập Phàm/ Zhang Lifan một sử gia Trung Quốc, khi trả lời phỏng vấn báo New York Times [March, 2015], ông đã đưa ra một ví von: “lịch sử theo thực đơn / history à la carte”, theo cái … Tiếp tục đọc →

Lý triều tân biên: Thần Tông Hoàng Đế

Đặng Thanh Bình 1 . Toàn thư chép: “Nhâm Thìn [1112] Bấy giờ vua tuổi đã nhiều mà chưa có con trai nối dõi, xuống chiếu chọn con của tông thất để lập làm con nối. Em vua là Sùng Hiều hầu (không rõ tên) cũng chưa có con trai. Gặp lúc nhà sư núi … Tiếp tục đọc →

Giải mã hôn nhân đầu triều Trần

  Trần Vũ Chung Triều Trần là triều đại có hôn nhân lạ lùng nhất trong lịch sử Việt Nam với những cuộc hôn nhân cận huyết, đặc biệt là giai đoạn đầu triều Trần. Tất cả đều nhằm mục đích gìn giữ quyền lực họ Trần nhưng cụ thể được tính toán chính xác … Tiếp tục đọc →

William Shakespeare

Phạm Văn Tuấn William Shakespeare (1564-1616) là nhà viết kịch và nhà thơ bậc nhất của nước Anh đồng thời cũng là tác giả danh tiếng nhất trên Thế Giới. Không một nhà văn nào có các tác phẩm được nhiều người tại nhiều quốc gia tìm đọc hơn William Shakespeare bởi vì Đại Văn … Tiếp tục đọc →

Danh sơn bậc nhất ở Ninh Bình

  Hoàng Đình Hiền A .Vị trí    Núi Thiện Dưỡng thuộc làng Thiện Dưỡng – xã Ninh vân – huyện Hoa lư – tỉnh Ninh Bình. Làng và núi cùng mang một tên là Thiện Dưỡng.    Làng ở giữa thung có nhiều núi cao bao quanh, nổi bật là là hai dãy núi … Tiếp tục đọc →

Thượng thư Tôn Thất Hiệp và những ngộ nhận trong tư liệu lịch sử

Tôn Thất Thọ  Ngày 10-2-18959 nhận được tin quân Pháp từ Đà Nẵng kéo vào Gia Định tập trung ở Cửa bể Cần Giờ, triều đình Huế liền cử thượng thư Hộ bộ là Tôn Thất Hiệp (1814-1862) vào ngay Gia Định để tổ chức chỉ huy chống giặc. Trước khi vào Gia Định, Tôn … Tiếp tục đọc →

Lý triều tân biên: Dự Tông Chính Hoàng

Đặng Thanh Bình Mộ chí phu nhân Phụng Thánh họ Lê viết: “Phu nhân của Thần Tông Nhân Hiếu hoàng đế, họ Lê húy là Lan Xuân, con gái út của Phụ Thiên Đại vương. Mẹ là công chúa Thụy Thánh, con gái cả của Dự Tông chính hoàng. Trưởng bà viết Thụy Thánh công chúa … Tiếp tục đọc →

Nữ hoàng Isabella I- Người đặt nền móng cường quốc trên biển

Vua Ferdinand và Nữ hoàng Isabelle tiếp nhận sự đầu hàng của thành phố Granada từ tay quốc vương người Moor Beaubhudier Nguyên tác Bốc Tùng Lâm Người dịch : Nguyễn Kim Dân Sự tích Nữ hoàng Isabelle I và ảnh hưởng của bà đối với lịch sử, so sánh với Columbus, không thua kém … Tiếp tục đọc →

Marco Polo (1254 – 1324) nhà thám hiểm Châu Á lừng danh

Phạm Văn Tuấn Trong thời Trung Cổ, không một người châu Âu nào đã đi du lịch qua phía đông quá xa như Marco Polo và đã mang về các tin tức của một xứ sở xa lạ là nước Trung Hoa. Cuộc viễn du của Marco Polo đã đóng góp vào sự hiểu biết … Tiếp tục đọc →

Thời đại thám hiểm và khám phá (1420-1620)

Phạm Văn Tuấn 1- Nguyên do thám hiểm. Trong lịch sử của thế giới tây phuơng và trong hai thế kỷ giữa các năm 1420 và 1620, người châu Âu đã mạo hiểm, vượt biển để đi tìm hiểu các miền đất xa lạ. Sự khám phá của họ đã đưa đến việc thuộc địa … Tiếp tục đọc →

Christopher Columbus (1451-1506) nhà hàng hải Ý khám phá châu Mỹ

Phạm Văn Tuấn 1/ Thomas More và cuốn sách “Không Tưởng”. Vào năm 1516, một học giả kiêm văn sĩ, kiêm chính trị gia người Anh là Sir Thomas More (1478-1535) đã viết ra một tác phẩm rất nổi tiếng, là cuốn truyện “Không Tưởng” (Utopia), đề cập tới một hòn đảo tại nơi này … Tiếp tục đọc →

Vụ án Yên Bái- Không thành danh thì thành nhân

Trần Gia Phụng 1. Hoàn Cảnh Chính Trị Vào đầu Thế Kỷ 20 Từ khi Pháp đặt nền đô hộ năm 1884 tại nước ta, dân chúng Việt Nam liên tiếp nổi lên tranh đấu chống Pháp giành độc lập. Lúc đầu, những cuộc khởi nghĩa bạo động nổ ra dữ dội khắp nơi trong … Tiếp tục đọc →

Hoạn quan

Nguyễn Duy Chính Lộc Đỉnh Ký, bộ tiểu thuyết kiếm hiệp sau cùng của Kim Dung đã dựa trên bối cảnh của triều đại nhà Thanh và sinh hoạt của triều đình, điển hình là hệ thống hoạn quan, trong đó không ít những âm mưu chính trị có liên quan đến cái thế giới … Tiếp tục đọc →

Tăng Tuyết Minh- Người vợ Trung Hoa của Hồ Chí Minh

Nguyên tác của Từ Song Minh Nguyễn Duy Chính dịch và giới thiệu Lời nói đầu: Theo điện thư của một bằng hữu, chúng tôi đọc được một bài báo trong Võ Hán Văn Sử Tư Liệu (武漢文史資料) [số 99 ra tháng 1 năm 2001], nguyên tác của Từ Song Minh (徐雙明) do Khổng Khả Lập (孔可立) trích … Tiếp tục đọc →

Sự đóng góp của giám mục Pigneau De Béhaine vào công cuộc cải cách Gia Định

Nguyễn Duy Chính LỜI MỞ ÐẦU Trong chiều hướng đưa ra một lời giải thích cho thời kỳ tranh hùng cuối thế kỷ XVIII giữa hai thế lực Tây Sơn và chúa Nguyễn, nhiều sử gia cận đại đã đồng hóa những giáo sĩ với các thế lực ngầm khuynh loát trong các âm mưu chính trị. Quan điểm … Tiếp tục đọc →

Phan Huy Ích và bang giao Thanh- Việt

Nguyễn Duy Chính LỜI MỞ ĐẦU Lịch sử nước ta có những thời kỳ bị coi như “khuyết sử”. Sở dĩ gọi là khuyết sử vì sử sách không tường thuật lại những gì đã xảy ra mà nhiều chi tiết bị che dấu có chủ đích. Che khuất đã đành, lại có những chi tiết … Tiếp tục đọc →

Phan Huy Ích (1751- 1822)- Tinh Sà kỷ hành: Ký sự trên thuyền đi sứ (với vua Quang Trung giả) năm 1790

Phạm Trọng Chánh Tinh Sà Kỷ Hành, là tập thơ kiệt tác hàng đầu trong kho tàng thi ca chữ Hán của Việt Nam, được vua Quang Trung khen ”thơ văn ông có khí cốt” và Ngô Thì Nhậm ca ngợi thơ văn  ông “đắc vô tà chi tư “ (có được cái nghĩ không … Tiếp tục đọc →