Bi kịch của một dân tộc: Cách Mạng Nga 1897- 1921 (Phần 3: Chương XIII)

Lênin coi việc sử dụng khủng bố như một phương tiện đấu tranh giai cấp chống 'bọn tư sản'. Ngay từ đầu, ông đã cổ vũ việc khủng bố tập thể do các tầng lớp thấp chống giới giàu có và đặc quyền qua khẩu hiệu 'Cướp bóc bọn cướp bóc!' Chúng ta phải cổ vũ năng lượng và bản chất phổ biến của khủng bố,' ông viết vào tháng 6 sau đó. Tiếp tục đọc →

Lịch Sử Việt Nam Thời Tự Chủ- Bài 29

Trần Thái Tông: thời Thiên Ứng Chính Bình [1232-1250]. Hồ Bạch Thảo   Niên hiệu: Kiến Trung 1225-1231 Thiên Ứng Chính Bình 1232-1250 Nguyên Phong 1251-1257   Triều Vua Trần Thái Tông với 8 năm thời Kiến Trung đã trình bày ở phần trên; xin khảo tiếp sự việc khoảng gần 20 năm dưới thời … Tiếp tục đọc →

Tiếng Việt thời LM de Rhodes – “Phổ Kiến (Phúc Kiến), Chincheo và Varella…” (phần 23)

Nguyễn Cung Thông[1] Phần này bàn về các địa danh và nhân danh Phổ Kiến hay Chincheos, Chincheo (trong tự điển Việt Bồ La) và Varella (từ bản đồ của LM Alexandre de Rhodes ghi lại) vào thời LM de Rhodes sang An Nam truyền đạo hay khoảng đầu thế kỉ 17. Tài liệu tham … Tiếp tục đọc →

Lịch sử sử dụng chữ Hán trên bán đảo Triều Tiên

Phan Văn Các Ngót hai ngàn năm nay, chữ Hán, sản phẩm văn hóa độc đáo của dân tộc Trung Hoa trước sau đã truyền đến bán đảo Triều Tiên, Nhật Bản cũng như Việt Nam, và được sử dụng như văn tự chính thức ở những thời kỳ lịch sử nhất định. ở hai … Tiếp tục đọc →

Ghi chép về áo giáp

Phan Cẩm Thượng Một đất nước có nhiều các cuộc chiến tranh, nhất là chiến tranh chống xâm lược phương Bắc, như Việt Nam, tất yếu khoa binh khí và võ nghệ phát triển. Nhưng đến nay rất khó tìm thấy một bộ áo giáp phong kiến nguyên vẹn. Khi làm phim lịch sử, hầu … Tiếp tục đọc →

Lịch Sử và phương pháp lịch sử

Trần Thị Bích Ngọc* Tìm hiểu về quá khứ dường như là một nhu cầu của toàn thể loài người và kể chuyện lịch sử xuất hiện một cách độc lập trong nhiều nền văn minh trên khắp thế giới. Lịch sử thành văn được ghi lại dưới dạng chuyện kể từ thời cổ đại … Tiếp tục đọc →

Những vụ hối lộ trong Sử Việt

Nguyễn Tài 1. Hối lộ để đánh tráo ngôi vua thời Lý. Thái phó Tô Hiến Thành (1102-1179) là bậc hiền thần dưới thời vua Lý Anh Tông, văn võ song toàn, từng có công đánh dẹp Ai Lao, Chân Lạp, một số cuộc nổi loạn trong nước. Ông sớm được phong chức lớn và … Tiếp tục đọc →

Từ J.R.R.Tolkien và Edith Mary Bratt đến Beren và Lúthien

Nguyễn Khánh Toàn Bên trong câu chuyện tình yêu vĩ đại nhất Trung Địa khi thế giới vẫn còn non trẻ. Tại nghĩa trang Công Giáo của làng Wolvercote thuộc hạt Oxfordshire có một phần mộ hết sức đặc biệt, đó là nơi an nghỉ cuối cùng giáo sư ngôn ngữ học Anglo-Saxon của đại … Tiếp tục đọc →

Phân tích các phong trào văn nghệ tranh đấu tại miền nam từ 1965 đến 1969

  Lê Trương (Hội Sinh viên sáng tác Sài Gòn / 1970) I.  Phong trào Tâm Ca  Vào năm 1965, cuộc diện chiến tranh Việt Nam thay đổi đột ngột. Lính ngoại quốc bắt đầu đổ bộ lên Việt Nam, không lực Hoa kỳ khởi sự trút bom xuống miền Bắc. Giữa lúc đó tại các … Tiếp tục đọc →

Lịch Sử Việt Nam Thời Tự Chủ- Bài 28

Trần Thái Tông [1225-1257] Hồ Bạch Thảo                 Niên hiệu: Kiến Trung 1225-1231 Thiên Ứng Chính Bình 1232-1250 Nguyên Phong 1251-1257   Vua họ Trần, tên húy là Cảnh, trước tên húy là Bồ, làm Chi hậu chính triều Lý, được Chiêu Hoàng nhường ngôi, ở ngôi 33 năm [1226-1258], nhường ngôi cho con 19 … Tiếp tục đọc →

Một đại dịch ở Trung Quốc

Ngô Mạnh Đức Lược dịch từ : Dragon’s Amory. 1: Ngũ Liên Đức. Tháng trước, ngay cả những ngày tệ nhất cũng chỉ có một người chết. Giờ thì đã có cả trăm người thiệt mạng mỗi ngày. Xác chết của những người quen, những gương mặt thân thuộc bắt đầu chất đống ngoài đường. … Tiếp tục đọc →

Bi kịch của một dân tộc: Cách Mạng Nga 1897- 1921 (Phần 3: Chương XII)

Chương 12. Những Giấc Mơ Cuối Cùng của Cựu Thể Giới Tác giả Orlando Figes Trần Quang Nghĩa dịch i St Petersburg trên Thảo Nguyên Trong cuốn tiểu thuyết tuyệt vời của mình, Bạch Vệ, Mikhail Bulgakov mô tả cuộc sống siêu thực ở Kiev trong mùa xuân 1918, khi thành phố nô nức người tị nạn … Tiếp tục đọc →

Lịch sử Trấn Thuận Thành thời vua Minh Mạng

  Đổng Thành Danh Trấn Thuận Thành là một đơn vị hành chính đặc biệt, được hình thành dưới thời chúa Nguyễn (1797), bao gồm các khu vực định cư của các cộng đồng dân tộc bản địa (Chăm, Raglai, Churu, K’ho…) nằm rải rác, xen kẽ với các khu cư trú của người Việt … Tiếp tục đọc →

Phiên trấn Thuận Thành trong cuộc xung đột Nguyễn- Tây Sơn (1771- 1802)

Đổng Thành Danh Trấn Thuận Thành là một đơn vị hành chính đặc biệt, được hình thành dưới thời chúa Nguyễn (1797), bao gồm các khu vực định cư của các cộng đồng dân tộc bản địa (Chăm, Raglai, Churu, K’ho…) nằm rải rác, xen kẽ với các khu cư trú của người Việt thuộc … Tiếp tục đọc →

Cách mạng khoa học trong thời đại khai sáng

Tôn Thất Thông Khai sáng là thời đại trong đó các triết gia khám phá những khoa học mới, và tất cả để phục vụ cho con người làm chủ thiên nhiên và môi trường sống chung quanh. Dùng thuật ngữ của David Hume, khai sáng là thời đại của “những khoa học đạo đức” … Tiếp tục đọc →

Đối xứng tính cách trong lịch sử

Loạn Kiêu Binh- Thể chế chính trị sinh ra và hậu quả của nó

  Cao Văn Thức   Vào cuối thế kỷ XVIII, ở Thăng Long xảy ra những vụ biến động lớn do lực lượng lính Tam Phủ gây ra, mà trong dân gian thường gọi là “loạn kiêu binh”. Kiêu binh chính là sản phẩm được sản sinh ra từ thể chế chính trị phong kiến … Tiếp tục đọc →

Câu chuyện Sức mạnh của vàng

Hình: Một bức tượng Tutankhamun bằng gỗ mạ vàng trên thuyền nhỏ, có niên đại dưới triều đại Tutankhamun 1336-1326 trước Công nguyên. Lê Quỳnh Ba biên tập PHẦN I: buổi đầu đến cách đây 2600 năm. Mỏ khai thác vàng Sơ-bu-ca ở Nam Phi, nằm sâu dưới lòng đất gần 4 km. Trái Đất … Tiếp tục đọc →

Những dấu ấn quan trọng trong lịch sử

TS Nguyễn Bê Trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc có quá nhiều sự kiện quan trọng làm cho chúng ta khó có thể nào nhớ hết những con số – là những năm xảy ra sự kiện đó. Làm thế nào chúng ta có thể sắp xếp được những con số này một … Tiếp tục đọc →

Chiến tranh Nhật- Hàn năm Nhâm Thìn (1592)

Ngô Mạnh Đức Lược dịch từ : Imjin War – Samuel Hawley 1: Cuộc chạm trán đầu tiên. Đó là năm Imjin – Nhâm Thìn trong lịch Hàn Quốc, năm 1592 theo lịch Tây phương. Sáng ngày 23/5, một làn sương mù che khuất tầm nhìn xa tại cảng Pusan. Chong Pal, người chỉ huy … Tiếp tục đọc →

Hán Vũ Đế

Ngô Mạnh Đức Ông là một nhà độc tài, nhưng là một nhà độc tài xuất chúng. Hán Vũ Đế trị vị tới 54 năm, một kỷ lục chỉ bị xô đổ sau hơn 1.800 năm bởi Hoàng đế Khang Hi. Trong nhiệm kỳ của mình, ông biến nhà Hán từ thế lực tầm trung … Tiếp tục đọc →

Từ chiến hào đến Mordor: Thế chiến I và nền văn học kỳ ảo của nước Anh

Minh Hoang Phuc Vào năm 1889, một phần tư thế kỷ trước khi cuộc Chiến tranh thế giới thứ 1 nổ ra, Mark Twain đã viết một cuốn tiểu thuyết kỳ ảo ngắn mang tên “Tên Yankee trong Triều đình Vua Arthur” (sau này được đổi tên thành “Tên Yankee bang Connecticut trong Triều đình … Tiếp tục đọc →

Thần Khúc của Dante Alighieli – Bài 11

Nhất Uyên Phạm Trọng Chánh chuyển ngữ thơ lục bát ĐỊA NGỤC THI CA KHÚC XXVII Vòng thứ VIII. Ngục thứ 8 .  Guido da Montefeltro. Nước Romagne. Đối thoại với Guido da Montefeltro. Vai trò Giáo Hoàng  Boniface VIII. Một con quỷ lý luận.   Lửa cháy thẳng và yên bình, Không nói gì nữa … Tiếp tục đọc →

Quan hệ Việt Nam – Liên Xô trong quan hệ quốc tế của Việt Nam nửa đầu thập niên 80 của thế kỷ XX (1980 – 1985)

Trần Hoàng  Trong nửa đầu thập niên 80 của thế kỷ XX, Việt Nam rơi vào khủng hoảng kinh tế – xã hội nghiêm trọng, một phần là do chính sách phát triển của Đảng và Nhà nước đề ra, phần kia là do tình hình cấm vận, cô lập của Mỹ và các nước … Tiếp tục đọc →

Douglas Mackiernan và vụ bắn nhầm tai tiếng trên Cao nguyên Tây Tạng

Long Vũ Cách đây hơn 70 năm, trên vùng Cao nguyên Tây Tạng giáp với Tân Cương xảy ra một vụ việc chấn động: một điệp viên CIA tên Douglas Mackiernan bị lính canh Tây Tạng bắn chết cùng 2 người Nga tên Leonid Shutov và Stefan Yanyushkin. Vụ việc ngay lập tức bị tất … Tiếp tục đọc →

Bi kịch của một dân tộc: Cách Mạng Nga 1897- 1921 (Phần 3: Chương XI)

Tác giả Orlando Figes Trần Quang Nghĩa dịch Chương 11 Cuộc Cách Mạng của Lênin   i Nghệ Thuật Nổi Dậy Một số cảnh kịch tính nhất của cách mạng được diễn ra trong ngôi trường dành cho các con gái của quí tộc. Học viện Smolny, một cung điện rộng rãi, màu vàng thổ, không hoa … Tiếp tục đọc →

Liberia – Cuộc chiến hoang dại của thế kỷ 21

  Đăng Phạm / ncls group Năm 1997, phái đoàn Liên hợp quốc ở Liberia phải chứng kiến cuộc bầu cử kỳ lạ bậc nhất lịch sử nhân loại. Người dân Liberia đổ xô đi bầu chọn Tổng thống cho người không phải tài năng hay được yêu mến nhất, mà là người họ sợ … Tiếp tục đọc →

Thành Cát Tư Hãn và đế quốc Mông Cổ trong quá trình giao lưu văn hoá

Nguyễn Tuấn Hùng Trong quá trình hình thành và phát triển dù là của một nền văn minh lớn hay nhỏ; là một quốc gia thì cũng không thể thiếu đi việc phải giao lưu với các thế lực bên ngoài. Các thế lực sẽ không được đánh giá là có ảnh hưởng xấu hay … Tiếp tục đọc →

Truyện Kim Vân Kiều

Maurice Durand L’Univers des Truyện Nôm Phan Tấn Khôi*   dịch     Dẫn  nhập Sinh tại Hà-nội vào tháng tám  1914,  Maurice Durand là con trai của  Gustave Durand,  chánh phòng dịch thuật tại Tòa-án  và giáo sư tiếng Tầu tại Đại học,  và của  Nguyễn Thị Bình, người gốc tỉnh Kiến-An,  ở phía Đông châu … Tiếp tục đọc →

Thần Khúc của Dante Alighieli – Bài 10

Nhất Uyên Phạm Trọng Chánh chuyển ngữ thơ lục bát ĐỊA NGỤC THI CA KHÚC XXV Tầng Địa ngục thứ VIII.   Ngục thữ 7 Những kẻ lừa đảo Vanni Fucci, Sự biến hoá khủngkiếp của hai kẻ cắp.   Kẻ cắp sau khi nói xong, Hai tay hình quả vả đưa lên trên trời. “Chúa bắt … Tiếp tục đọc →

Phan Bội Châu- Phan Châu Trinh: Tương Phản Nhi Tương Thành?

PHAN BỘI CHÂU VÀ PHAN CHÂU TRINH: TƯƠNG PHẢN NHI TƯƠNG THÀNH ? Cao Văn Thức Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh là hai nhà cách mạng Việt Nam ở đầu thế kỷ XX. Từ trước đến nay, hầu như giới nghiên cứu sử học cũng như những người quan tâm đến lịch sử … Tiếp tục đọc →

Mây mù quanh Hiệp ước Versailles năm 1787

  Trần Thanh Ái Khi tìm hiểu giai đoạn khởi đầu của mối bang giao Pháp – Việt vào cuối thế kỷ 18, người đọc không khỏi băn khoăn về độ chính xác của các tài liệu bằng tiếng Việt đã xuất bản và hiện còn lưu trữ trong các thư viện hoặc Internet. Không … Tiếp tục đọc →

Buổi đầu bang giao Việt – Mỹ: sau cơn giông trời vẫn chưa sáng

Trần Thanh Ái   Sau khi bão táp đã cuốn con thuyền Peacock trôi dạt về phương Nam, và phải neo đậu ở Vũng Lấm trong suốt một tháng trời để cố gắng đàm phán với triều đình Huế[1], đến ngày 8 tháng 2 năm 1833, phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ theo gió mùa … Tiếp tục đọc →

Trống đồng mới và vài vấn đề cũ

Phong Lâu Ngày 28/4/2020, trong lúc dùng máy xúc để xây dựng một con đường 4 làn xe, người dân ở Ban Kham Om, phân khu Ban Lao, quận Khamcha-i tỉnh Mukdahan đã tìm thấy và khai quật một trống đồng. Trống được chôn cách mặt đất khoảng 1 m. Mặt trống có hình mặt … Tiếp tục đọc →

Loạn Ili và Cộng hòa Đông Turkestan đệ Nhị – Lịch sử từ độc lập tới bị bán đứng của Tân Cương

  Đăng Phạm / ncls group Ngày nay, chúng ta thường xuyên được chứng kiến những màn đối đầu ngoại giao xung quanh vấn đề Tân Cương. Trong khi nhiều nước liên tục chỉ trích, thậm chí trừng phạt Trung Quốc vì vấn đề người Duy Ngô Nhĩ, thì Trung Quốc bác bỏ cáo quốc … Tiếp tục đọc →

Lịch Sử Việt Nam Thời Tự Chủ- Bài 27

Những nét đặc trưng về triều đại nhà Lý (Tiếp theo) Hồ Bạch Thảo Đánh Tống, bình Chiêm:  –Đánh Tống: Đánh Tống khác với các cuộc chiến tranh khác thời xưa; đây là cuộc chiến tranh đa dạng, sử dụng ý thức hệ, tình báo, và cả nội tuyến: Về chiến tranh ý thức hệ, … Tiếp tục đọc →

Chữ Tuất cầm tinh con chó trong truyện Kiều

Danh Hữu Vừa rồi tình cờ vào Google, đọc thấy một bài tả oán của một ông lần đầu nghe tên, ông viết về một chữ tồn nghi trong truyện Kiều. Chữ này mình đã gặp khi dịch Kim Vân Kiều truyện. Lúc đó, mình nghĩ đây là một biệt tự nên chỉ chua ít … Tiếp tục đọc →